Influenza A ialah jangkitan virus yang menyerang sistem pernafasan atas dan bawah. Ia boleh menyebabkan demam tinggi, batuk, sakit tekak, sakit badan, keletihan, dan sesak nafas.
Walaupun kebanyakan pesakit akan pulih dengan rehat dan rawatan simptomatik, kes tertentu memerlukan pemantauan rapi oleh doktor, terutama bayi, warga emas dan pesakit kronik.
Rawatan tradisional tempatan boleh dijadikan pelengkap (bukan pengganti) kepada rawatan klinikal. Banyak bahan semula jadi seperti halia, kunyit dan bawang putih telah dikaji oleh penyelidik antarabangsa dan menunjukkan potensi menyokong sistem imun serta mengurangkan keradangan.
Penemuan Saintifik Terkini tentang Herba Berkaitan Influenza A
| Bahan Herba | Bukti Saintifik (Ringkasan) | Sumber Rujukan |
|---|---|---|
| Halia (Zingiber officinale) | Kompaun Gingerenone A dalam halia menekan replikasi virus Influenza A melalui laluan JAK2 dan STAT3. Kajian in vitro dan in vivo menunjukkan penurunan beban virus dan peningkatan kadar kelangsungan hidup haiwan ujian. | PubMed – PMID: 33050000 / PMC |
| Kunyit / Curcumin (Curcuma longa) | Curcumin menghalang penempelan virus influenza pada sel manusia dan mengurangkan replikasi virus. Ia juga bersifat anti-radang dan imunomodulator, membantu mengawal kerosakan paru-paru akibat jangkitan. | PLOS One – 2013, MDPI – 2024 |
| Gabungan Halia + Bawang Putih | Kajian sistematik menunjukkan kombinasi halia dan bawang putih meningkatkan aktiviti antivirus dan antioksidan terhadap virus pernafasan. | PMC – 2024 |
| Sokongan Umum dari WHO dan MedicalNewsToday | WHO menyarankan pemakanan sihat dan pengambilan herba semula jadi yang mempunyai bukti klinikal sebagai langkah tambahan untuk meningkatkan imuniti semasa jangkitan pernafasan. | Medical News Today – “Ginger for Colds” |
Amalan Tradisional Tempatan di Sabah (Sebagai Sokongan Pemulihan)
Kaedah ini diamalkan oleh masyarakat Dusun, Murut, Bajau dan Sungai di Sabah untuk meredakan gejala demam dan selesema. Semua amalan ini boleh dilakukan seiring dengan rawatan moden, selagi tidak menyebabkan alahan atau bertentangan dengan nasihat doktor.
Mandian Herba Halia dan Serai Wangi
Bahan: Halia tua, serai wangi, daun lada hutan, garam bukit
Cara: Rebus dalam 3 liter air, biarkan suam, dan gunakan untuk mandi.
Rasional saintifik:
Kajian mendapati halia mengandungi gingerol dan shogaol yang mempunyai kesan pemanasan dan melancarkan peredaran darah. Ia membantu tubuh menurunkan suhu secara semula jadi dan mengurangkan lenguh otot.
Rujukan: Frontiers in Nutrition, 2024
Minuman Halia, Limau Kasturi dan Madu
Bahan: Halia muda, air perahan limau kasturi, madu asli
Cara: Campur dalam air suam dan minum dua kali sehari.
Rasional saintifik:
Halia bertindak sebagai agen antivirus dan antioksidan, manakala limau kasturi kaya dengan vitamin C untuk merangsang imuniti. Madu pula mempunyai sifat antibakteria semula jadi.
Rujukan: MedicalNewsToday
Sedutan Wap Herba (“Sangon”)
Bahan: Daun limau purut, sirih, halia, minyak kayu putih
Cara: Rebus bahan, kemudian sedut wap perlahan-lahan selama 5–10 minit.
Rasional saintifik:
Kajian menunjukkan bahawa wap lembap membantu membuka rongga hidung, manakala eucalyptol daripada minyak kayu putih mencairkan lendir dan mengurangkan keradangan saluran pernafasan.
Rujukan: Journal of Ethnopharmacology, 2021
Rebusan Daun Sungkup dan Kunyit Hutan
Bahan: Daun sungkup dan kunyit hutan
Cara: Direbus dan diminum suam.
Rasional saintifik:
Curcumin dalam kunyit bersifat anti-radang dan membantu mengawal tindak balas imun yang berlebihan (cytokine storm).
Rujukan: Frontiers in Cellular Biology, 2020
Sapuan Minyak Kelapa, Bawang Putih dan Halia (“Timbang”)
Bahan: Minyak kelapa asli, halia, bawang putih
Cara: Panaskan bersama, biarkan suam dan sapu di dada serta belakang pesakit.
Rasional saintifik:
Minyak kelapa mengandungi lauric acid yang terbukti mempunyai aktiviti antivirus terhadap virus bersampul (termasuk influenza). Halia dan bawang putih memberi kesan hangat dan melegakan otot.
Rujukan: Journal of Medicinal Food, 2022
Pemakanan Semasa Pemulihan
Disaran: Bubur halia, sup ayam kampung, air kelapa muda.
Elakkan: Makanan bergoreng, berlemak dan minuman sejuk.
Rasional saintifik:
Sup ayam terbukti dalam kajian Chest Journal (2000) dapat mempercepat pemulihan selesema dengan mengurangkan aktiviti neutrofil (penyebab radang saluran pernafasan).
Rujukan: Chest Journal – Rennard et al., 2000
Langkah Berhati-hati
- Semua amalan di atas adalah pelengkap, bukan pengganti ubat antiviral atau rawatan hospital.
- Pesakit perlu berjumpa doktor segera jika demam melebihi 3 hari, sesak nafas, batuk berdarah atau keletihan luar biasa.
- Elakkan penggunaan herba dalam kuantiti berlebihan tanpa nasihat pegawai farmasi.
- Wanita mengandung dan kanak-kanak kecil hanya boleh menggunakan rawatan tradisional di bawah pengawasan pegawai kesihatan.
Gabungan ilmu tradisional dan sains moden memberi pendekatan seimbang dalam menjaga kesihatan masyarakat. Halia, kunyit dan bawang putih mempunyai asas saintifik sebagai sokongan pemulihan Influenza A, tetapi tidak menggantikan rawatan perubatan moden.
Mengamalkan gaya hidup sihat, menjaga pemakanan dan mendapatkan rawatan awal ialah asas utama untuk pemulihan.
Rawatan tradisional boleh menjadi sebahagian daripada perjalanan kesihatan — apabila digunakan dengan ilmu, etika dan bimbingan yang betul.
Rujukan Saintifik Utama
- PubMed (2020) – “In Vitro and In Vivo Antiviral Activity of Gingerenone A on Influenza A.” https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33050000
- PLOS One (2013) – “Curcumin inhibits Influenza Virus Infection.” https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371%2Fjournal.pone.0062482
- Frontiers in Nutrition (2024) – “Immunomodulatory Effects of Ginger.” https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fnut.2024.1364836/full
- PMC (2024) – “Antioxidant and antiviral effects of ginger and garlic extracts.” https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC10859941
- Journal of Medicinal Food (2022) – “Antiviral properties of Lauric Acid in Coconut Oil.” https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/35014770
